BEDRIJFSLEVEN 1900 T/M 1999
De historie van het noordwestelijk deel van het Hogeland begint met de vorming van kwelders ca 600 voor Christus. Wehe en den Hoorn zijn met Leens, de Houw en Ulrum rond de eeuwwisseling ontstaan. Beide kerkdorpjes waren gelegen op wierden en liggen omstreeks 800 na Christus op een eiland, dat nu gemeente de Marne omvat.
Aansluiting met het Halve Ambt (Eenrum) vond later plaats en door de ligging aan water ontstond in Weeh en den Horn(de hoek) handel en nijverheid.
In het kerspel Weeh, net als in dorpen als Onderdendam, `Dam`,die op een dag varen van `Stad` gelegen waren werd `Regt`gesproken en was het bestuurlijke centrum.
Wehe-den Hoorn wordt, rondom, door waterwegen omzoomd en is alleen bereikbaar over bruggen; het ligt op een kruising van 4 wegen, met in het midden de NH en RK-kerk, omgeven door wuivende akkers, zoals de dorps-vlag ook laat zien. Op 1 januari 1966 worden Wehe en den Hoorn samengevoegd. Het dorp is sterk afhankelijk van de landbouw en veetransport, aan-en afvoer van landbouwprodukten, smeden, schilders, bakkers, cafe`s en winkeliers. Melkfabriek, limonadefabriek, gemeentehuis, politiebureau, scholen, WANN en stofzuigerfabriek geven werkgelegenheid. De vestiging van Goyarts bietenzaad-veredeling geeft een stimulans en opvang van de tanende werkgelegenheid in de landbouw, velen verdienden hier tot de sluiting in 1975 hun boterham.
In de jaren 90 verdwenen arbeidsplaatsen bij ACECO, WANN, Hettema en verdwenen het gemeentehuis, politiebureau, de Rabo-bank, de Woonvorm geheel uit Wehe-den Hoorn.
Kleinschalige werkgelegenheid in de vorm van toeristische- en watersportvoorzieningen komt er voor in de plaats.
Onderstaand beeld van wat er t/m 1999 aan bedrijvigheid is in Wehe-den Hoorn, is nog niet volledig. Voor aanvullingen en opmerkingen houden wij ons aanbevolen (dorpsvereniging@wehe-denhoorn.nl).
Wij wensen u veel leesplezier met dit stukje over de historie van `onsDorpke`
December 1999
Dick Oostenbrink, Herman Raangs en Frits Hegeman
KERKSTRAAT: vanaf de Mernaweg rechts
slagerij Bril (woning ; nbsp ; N.J.Vos),
bakkerij van Julsinga, bakker Hofman+ politie Rozema
Waprog-technicus S.Bosma - nu woning fam C.H.Voos
slagerij E.enI.Huizinga, N.Klei,T.Teerling, snuisterwinkeltje, woning Vrieze en shipverhuur Gysbert Stout - nu woning zzp-er Martin Dam
kapper T.Dijkstra, later W.Dekkinga (gesloopt)
winkeltje, hondenkar en beverfokker G.Dekkinga(gesloopt)
kweker en groenteventer A.Tillema, woning M.Dam,
N.H.-kerk - nu cultureel kerkje `t Marnehoes
gemeente-timmerman Dijkstra nu nieuwe woning F.Vos
opslag gemeente met sneeuwploeg
groenteventer W.Hofman nu nieuwe woning D.Bekkema
oude school - armenhuis
timmerbedrijf H.v.d.Lei
recreatiebedrijf-kanoverhuurbedrijf
rietdekker R.Wijnenga (Rieks en Truud) - houten Jolmanwoning - in 2008 nieuwe stenen woning
KERKSTRAAT: vanaf Mernaweg links
bode Wieringa hoek Nieuwstad (afgebroken)
kruidenier/postkantoor Aardappel, melkboer S.v.d Klei, nu woning H vd Klei en thuiskapper Eef vd Klei
winkel Bertus (Jibbe)Dekkinga (gesloopt)
bode met paarden Douma, kwekerij vd Tuin, Halsema en Janssen op plek waar later de huishoudschool kwam, later molenaar J.Raangs - nu H.Raangs hengelsport/diervoeders
winkel/schildersbedrijf Breedland, Cirkel/Spar/ptt Grommers, gesloten 2005, nu woning
schoenmaker en barbier Groefsema (gesloopt)
electricien A.Dijkstra - woning Joh Dam
winkeltje Kobus+Geertje Wijnenga (achter Dam gesloopt)
schoenmaker Mug (naast Joh Dam gesloopt)
boderijder G.Kersaan - (gesloopt)
petroleum en ijzerhandel Kl Pol - opslag elders
T.v.d.Ploeg - vishandel/kruitleverancier -achter K.Pol
kweker D.Wiersum (nu Woldringstraat tot Zwart padje)
postbode Lupko Dijkstra - nu woning H.Zant
DRIEBORG/KLAARKAMPERWEG:
boerderij vd Velde, Lindenbergh, fotograaf H.Nienhuis - woning
boerderij E.v Kampen, Lesterhuis - veebedrijf Dijkinga
boerderijtje D.Bekkema - nu woning
R.M.WOLDRINGSTRAAT:
vloerlegger G.Zijlstra
begrafenisondenemer H.Jansingh
H.KONINGSTRAAT:
zaderijen, petroleum en gasflessen H.Batterman, woning
klompenmaker Bijsterveld
voorz RK-vakbond R.J.v.d.Werff, ere-voorz IJsvereniging (later Rochefortstraat)
J.KREMERSTRAAT:
tuiderij Jansen, huishoudschool, nu peuterspeelzaal 't Groentje en appartementenverhuur de Wieken, woning A.Wever
melkmonsternemer/boer J.Mulder, G.Mulder-Kolkena
agentschap Nieuwsblad v/h Noorden fam F.F.Hegeman
Wij,de familie Overbeek,hebben gewoond in Wehe van 1954-1957 in de oude marechaussee kazerne.
Later aan de J.Kremerstraat waar een nieuw politiebureau werd gebouwd.
Mijn vader was adjudant van de rijkspolitie. In de oude kazerne woonden we met nog 2 collega’s van mijn vader.
De namen waren “Veenstra”en “Hummel”
Van deze laatste weten we niet zeker of hij wel in de oude kazerne heeft gewoond
Burg.P.A.de ROCHEFORTSTRAAT:
vm kleuterschool - heden woning
Openbare Jenaplan School de Weerborg nr 14
politie/dorpsagent D.Kuiper
leraar-historicus Ep Meima
loco-secretaris A.Batting nr 4
speeltuin 1955,
sporthal 1963,
sportveld,
fietscrossbaan 1985, sinds 2004 eigen jurycontainer
ijsbaan aangelegd in 1983. In 1985 ijskantine gebouwd
vm politiebureau, nu weer woning Michiek en Hilda Oostenbrink-Dam en appartementen complex/bed-en breakfast Wehestertil
NIEUWSTAD:
hier hebben vroeger 9 huizen gestaan
milieuadviesburau Onderwater - woonhuis B.Wiersum
melkventer J.Raangs, schilder Kapper, kwekerij Hofman
Meester RIJKENSPAD:
raadslid en ANOZ-agent D.Cleveringa - woning zoon
petroleumhandel Corn Ammeraal (cognacje)
politiebureau - SMDNG/Thuiszorg - woning van Oosten
veeschuur boer J.Mulder, hoort nu bij woning Martin Dam Kerkstraat
groenteventer-kweker Hugo Dijkstra (gesloopt)
kwekerij Jansen (gesloopt)
postbode J.Fluitje
boderijder F.Raangs - woning M.Hofman
melkophaler Rieks Hop
VISKENIJ/F.CLEVERINGASTRAAT:
groenland boerderij E.van Kampen, landarbeiderstichting
autorijschool J.Buwalda - woont nu in Kerkstraat
zangeres A.Loorbach
kapsalon Diedy - woning
transportbedrijf R.de Jager - woning
HAVENSTRAAT/RAYLANDSEWEG:
cafe-winkel Lethmaat, cafe Bralt Hovinga, groentewinkel
Hofman - schilder/winkel Kapper - woning
brandweergarage - naast cafe de Marne (gesloopt)
timmerman Bronkema, bouwstichting, gem timmerman
Buikema, Wichers - nu woning
schipper Stachhouwer - woning naast H van Oosten(gesloopt)
transport, brandstof- kunstmest-en veevoerhandel v Oosten
nu transportbedrijf Jan van Dijk (JvD)
voerman Steigstra - Wierenga internationaal transportbedrijf
bedrijfsleider Moorlag kwekerij de Morgenzon - woning Eissen
boerderij Halsema, W van Oosten, drukker Riemersma - nu electrobedrijf Stiekema en appartementenverhuur Wehesterklap
rioolzuivering/windmolens - zuiveringsbeheer Groningen
boerderij, later appelkwekerij Elshof, - woon/paardenboerderij B.Pier
boerderij Akkerman, later Ede Staal (afgebrand), herbouwd door fam E.Wichers, nu woning
boerderij Dijkhuis, later v.d.Spek - galerie/hostellerie/
hostellerie/camping en homoeopatische arts H.Hummelen tot 2004, nu woonboerderij fam K.Sijpkens
villa Dijkhuis/vdSpek - werkplaats antiek restaurateur H.Wieringa
sin haven ligplaats schip turfschipper Ritze Hellinga - woont later in woning Mernaweg 58a
BORGWEERSTERWEG/Doctor G.REDEKERSTRAAT:
kwekerij Waninge, J.Lantinga, woning/kraabedrijf P.de Jong
kwekerij Bolt - Borgweer - woonboerderij C.H Noordhuis
boerderij van Kampen, ijsbaan op gracht - handelsbedrijf, atelier schilderes, opslag Bob Dolman
dokterspraktijk de Hartog, de Vries(keuringsarts), de Lint van Wijngaarden (specialist en verhuurt als kaptein antieke zeilbotter), H.Kuitert( nu arts Eenrum) - arts L.Gussenhoven (nu arts Adorp), woning-atelier tekenaar Jan Jutte (winnaar zilveren griffel),
kwekerij Durenkamp - adj dir gem werken E vd Vegt, nu woning fysiotherapeut Aalders
tegelzetbedrijf B.Dolman, nu woning
woning burgemeester Ausma - woning Willem v Oosten(v/h boerderij Havenstraat)
veehouder Baarveld (naast F.Pettinga)
oude openbare school, stofzuigerfabriek en WANN, nu Koningskerk Jehova
beurtschipper Hartsema
kuiperij/fietsenherstel Stoffer de Jong
kleermaker - snieder Rastenhof, boer Akkerman (gesloopt)
schilder B.Smit (grote huis), 2004 kantoor glazenwasserij Pol, vanaf 2007 Jacques Zwik
bakker Feddema (t.o. cafe), woning John Vos
cafe de Roo, Havinga, Boxum, Venema, van Kammen, cafe de Marne+snackbar Kayser - restaurant de Marne annex snackbar Marianne (de Vries) tot 2000, cafe-zalenbedrijf de Marne Tom Orsel tot 1-7-2006, heden fam de Vries,
manufacturenwinkel E.Wichers, Medendorp (afgebrand)
cafe /fietsenrep Aalders, N.Stob, cafe/vis J.Brouwer (gesloopt)
smederij/hoefsmid Langeland, fietsreparatie-verkoop en constructiebedrijf
MERNAWEG:
aan noordkant vanaf gemeentehuis
Gemeentehuis tot 1993 - woning kunstenares Pauptit
kruidenier J.H.Luit, later Buursema , showroom Wichers- 2004 nieuwe woning G.Vos / fietsenmaker Fokkens - woning Korte- april 2004, woning
drogisterij/hengelsport J.H.Luit - woning Trochefor -, Lidia Tuinenberg met liedje `sent me the pillow`
postkantoor Berghuis - woning fam Holm
schoenmaker/postkantoor G.Mug - woning Mevr Kramer
technische school - vbo Het Hogeland College - HHC
villa boer Loots, burgemeesters Pesman en Lindeboom, huis fam.Broer Poort
bedrijfsl Blink, wegenbouwer Hans Akkerman - gas/water/dakbedekkingsbedrijf G.Langeland grote en kleine korenmolen(gesloopt)
politie/jachtopziender van Kalker - woning Vos
melkmachinehandel G.Bulthuis - woning
veerijder Job van Dijk - loonbedrijf Dam v.o.f. - woning M.Dam
gemeentesecretaris Wildervanck - fam Driessen - kantoor Introspect
Woonvorm voor 22 lichamelijk gehandicapten w.i. Rabobank, peuterspeelzaal, stemlokaal, bloedprikken en jeugdsoos,
van 1997-1999 asielzoekerscentrum, appartementencomplex/zorghotel de Ster
ZOS- vroeger boerderij Blink, medio 1950 nieuw bedrijventerrein voor Goyarts KWS-bietenzaadveredeling - na sanering in 1975 verkocht aan Aankoop Centrale/ACECO+mechanisate/ ACM/ZPC - nu ZOS aardappelopslag. tevens Senlas- NAK-kantoor, sportschool Jona, vanaf 2006 tevens fysiotherapie de Marne
Melkfabriek (gesloopt) + directeurswoning - woning B.Duursema
Luit`s limonade-en bierfabriek+agent Heineken, fam J.Luit - woning F.Weber
cafe N.Bulthuis - tuin Ritse Hellinga, nu parkeerplaats cafe-rest Hoornstertil
cafe Bulthuis vanaf 1868 tot 1938, cafe-hengstenhouderij Job van Dijk, cafe Hamming, cafe Kweekman, cafe Fruyt v Hertog, cafe de Instuif, cafe J.Vos, 1982 cafe Hoornstertil expl resp A.Oomkes/F.Pestman/L.Posthuma op 6-2-1990 overgenomen door D.J.T.Oostenbrink, eerst op vergunning Pie Luit,vanaf 28-4-1990 bruin cafe-rest-terras Hoornstertil, huurder/later mede eigenaar H.v Huis tot 1-10-1996 in eigen beheer T.Oostenbrink-Boersma - cafe-restaurant-marenbootverhuur, trekkershutten, fietsenverhuur
cafe-fietsenmaker Koos de Vries, woning
Sparwinkel Ido Halsema, Vivo van Essen, brompit vHertog, kunstenaars-echtpaar Wout Muller-Clarie Mastenbroek, nu studeo Gosschalk-Hauer, sinds 2008 Eelco Runia,
brug Hoornstertil - in 2004 door gemeente omgedoopt tot Scholtenstil, 't Opslag - havenkade Den Hoorn, gerestaureerd in 2003
`t Werkhuis - na de Hoornsterbrug
cafe Brander - nu woning mevr J.Hiemstra
woning oud-kastelein P.de Bruin
Ol pauske - boodschappenkorfventer J.Wijnenga t.o. ree, woning fam Bats
Baggeropslagmaterieel aannemer v.d.Rijet, huis Bergervoet-Jvd Rijet
Schilder Ties de Vries
Klompenmaker Garreld v d Steeg - woning Claassen
MERNAWEG:
aan zuidkant vanaf Gemeentehuis - woonhuis Cora van Oosten
timmerman Stulp, later M.Knol, woning/opslag Hans Loohof = J.Wijer), nu woning
garage/paardentramremise Fokkens, garage Weber - Nissan-gararage/woning Jan Wichers, t/m 2011 Vos, heden autospuiterij van E.Wichers - woning E.Wichers
woonhuis boer/bankier Noordhuis, woonhuis A.F.R.Goyarts - B.Schrauwen, F.de Schutter, gebr Halsema
werkmeester Heddema (Wann), woning
boer Wiersum - Shiatsutherapeute Jenny Mulder
winkeltje/fietsenmaker Diddo Borgman - woning H.Huizenga
vm kazerne politie - visboer Beck - woonhuis
kwekerij de Noord, Huizinga - woning stucadoor de Vries
gemeentesecretaris Woldring, getrouwd met dochter van gemeentesecretaris Kremer - woning burgemeester J.Stam, sinds 1-8-04 woning/praktijk therapeute Weel
boerderij Baarveld, later WANN, 1995 eigendom - d`Espinoza vastgoed b.v., verhuurd aan Ability
molenhuis - boer Hoeksema, galerie/kamerverhuur Jacoba Wijk
domineeswoning, kunstschilder Ton Eijk - meesterswoning Gunnink
loonbedrijf R.Frankes - loods schildersafdeling bouwbedrijf H.Diemer, lampenzaak Fick, nu Rene Leber
woning boekhouder Goyarts 1965 , kantoor Aardex/Goyarts, woning zwarte Pieter/Aaltsje v Dijk, woning kweker Fons Calon - Goyarts 1965 , oud-raadslid en landbouwkundige Dick Oostenbrink
rentenierswoning Durenkamp, 2e woning fam Medema, lanbouwvoorlichter Opheikens, fam Perk, woning kwekerij K.Bos en A.Bos, nu P.A.Bos(deels gesloopt)
veetransport J.van Dijk, transport P.J.van Dijk - muziekdocent M.de Vries, psychologe Neuyen, woning
baggerbedr J.v.d.Rijet - H.J.v.d.Rijet+kantoor vd Rijet vof
huishoudschool,in de oorlog distributiekantoor, antiqair A.Wieringa, werkplantiek+scheepsrestauratie H.Wieringa, nu woning
fietsenmaker+taxi (A16) K.de Vries (hoekhuis), S.Klei, horecaman Fr Diderich - oud-rector Mevr Arends
RK St Bonifatiuskerk, woning - laatste pastoor J.Wessels, huis nu leeg
r.k. St Jozefschool, parochiehuis - nu woning kunstenares Pauptiet
aardappelselecteur H.Wiersum - woning
hoedenmaaksters, winkeltje Anko Staal - woning Cordes
klusjesbedrijf de Vries - woning
bakkerijen Bos, Luppo Bakker, Smits, de Wolde - nu woning klusjesman H.van Huis
timmerman Bolt, woning klusjesbedrijf Th Bolt, woning fam Liewes
kapper Grimberg, manufacturenwinkel K.Zant - Diederiks, woning ambtenaar gemeente
veeschuur Bertus van Nierop (gesloopt)
kwekerij I.Halsema - recreatiehoeve Energiek fam B.Halsema tot 2004, nu fam
winkeltje Mienke Watt (gesloopt)
winkeltje P.Leber, veekoopman Pieter v Dijk- woning Frans Leber
commissionair ten Bos - woning buschauffeur de Vries, woning boer Schouten
veevoerhandel van Oosten - woning Buikema
villa mevr Lindenbergh, overleden 2004, fam Peter Lindenbergh (overl), 2006 ir.Joh Lindenbergh
boerderij Lindenbergh - fam ir J.P.Lindenbergh - vice voorz Agrifirm, vice voorz Noorderzijlvest
PASTOOR J.MARTENSSTRAAT:
schoorsteenveger Batterman - woning
timmerman-aannemer Jolman - woning
r.k-kerk (gesloopt)
HOORNSE DIEP:
boerderij fam Durenkamp
boerderij Scholtens - kano/atbverhuur Salemander fam Solinger
schuur en stacaravan J.Nijhoff
fam. Wijnenga - timmer-en klussenbedrijf K.Hoek
fysiotherapeut Joh Elzes
kwekerij Ido Halsema (gesloopt)
kwekerij Kobus Halsema (gesloopt)
`t HOOGJE:
5 nieuwe woningen sinds 2000, veehouder Haan, bouwmeester T.Wesseling, standbouwer Anema, electrotechnicus L.Jansingh, VROMhoofd H.Lahuis, garagehouder Kamstra, expediteur Chr Hoek
WARFHUISTERWEG
Garage van Geert Vos (nieuw gebouwd in 2012). rest Schierstee -in 2008 verkocht aan fam K.Heringa, voorheen Auberge S t Hubert in 1991 afgebrand, in 1999 herbouwd door Smink bv - oorspronkelijk boerderij P.Meinari , in 1967 overname door F.Goyarts van kweekbedrijf, Aardex aardappelen - proefschuur ; vanaf 1967 restaurant, in 1977 verkocht aan Mussinga. restaurant verhuurd aan Wessels; Mussinga inn 1982 failliet - bouw in 1979 van Remco-koelloods aardappelbedrijf Mussinga, failliet- loods sinds 1982 eigendom van D.J.T. Oostenbrink tbv opslag, koelen en werkplaats marenboten, landbouwmachines, caravans;
sept 2005 bouw woning fam Oostenbrink - heet nu op de Auberge nr 19, schuur + werkplaats aannemer vd Rijet
loodsen Hettema pootaardappelen later DML-koel-en opslagloodsen, geheel afgebrand in augustus 2003 nieuwe loodsen/expeditiebedrijf DML(sept 2004)
kweker Waninge/Jansen/de Vries - woning Miedema ( overleden 2008)
STATIONSTRAAT heet tegenwoordig W.A.TIMERSMASTRAAT:
Shellstation Weber tot 1989- daarna in beheer Shelldochter TEM-exploitatie
Weegbrug (gesloopt)
station (gesloopt)
ruilverkavelingsbureau - na 1983 jeugdsoos Happy Station
anno 2005 slapend, Wann-buitendienst (gesloopt)
Veehouderij van Huis, veeboer Bolt, kweker Jansen, bloemenkwekerij N.Koek tot 2004 - verkocht 2005
woonhuis timmerman M.Mulder
kwekerij van Hoek, woning timmerman Mans Mulder, woning kaasmaker Freerk Dijkstra, woning timmerman Wiert Hes timmerman Buikema, klokkenmaker M.Ritsema
gemeente ambtenaar W.A.Timersma, nu woning fam Gulpen, woning fam Dost,
schooljuffrouw Abbring, fam Jager - Meditel reclame-advies
commissionair Bulthuis - nu woning G.Medendorp
Groene Kruisgebouw Warfhuizen (1977)- nu kantoor Thuiszorg
Vanaf 1936- 1985 hebben aan de Stationsstraat 6 ( Tiemersmastraat) gewoond fam. G. J. Tebbens, kleermakerij.Naast Abbring.
Fouten en wijzigingen voorbehouden
Wehe-den Hoorn, eerste versie 27 december 1999,
Aanpassing:
11 april 2006,
28 nov 2007,
30 okt 2008
7 aug 2012